χρονιά δεύτερη
λ ι μ ά ν ι 4ο
Ιανουάριος 2025
Ἅ δ η ς ἁ π α λ ῶ ς
Κωνσταντίνα Σιαχάμη
Αποπλεύσεις και ελλιμενισμοί συνεχίζονται κανονικά παρά τα σκαμπανεβάσματα και τις ανά λιμάνι προκλήσεις.
Εδώ πρόκειται για την 1η ποιητική συλλογή της Κωνσταντίνας Σιαχάμη, από τις εκδόσεις ΚΙΧΛΗ (2023). Η συλλογή περιλαμβάνει 38 πεζόμορφα ποιήματα σε πολυτονικό, μοιρασμένα σε πέντε ενότητες.
Με το ξεκίνημα της ποιητικής βραδιάς διαβάστηκαν από τα μέλη της λέσχης, τους επισκέπτες και την ποιήτρια τα ακόλουθα ποιήματα (με τη σειρά που απαντώνται στην έκδοση):
Μικρή συνομιλία με τον Ἀρθοῦρο Ρεμπώ σελ. 15
Ἕως Δευτέρας Παρουσίας σελ. 18
Σύντομο βιογραφικό σελ. 19
Ἔναστρο χῶμα, ἐπιμένω σελ. 24
Τσάι στη Σαχάρα σελ. 35 (το επέλεξε η ποιήτρια)
Modus Vivendi σελ. 36
Ἅδης ἁπαλῶς σελ. 42
Πρωινὸ μὲ τὴ Μάτση σελ. 43
Νύχτες σελ. 55
Ἠλὶ λαμὰ σαβαχθανί σελ. 62
Στη συνέχεια σχολιάστηκαν επιπλέον και τα:
Αυτοπροσωπογραφία σελ. 11
Ἰσιδώρα ἅπαξ σελ. 51
Σίμων σελ. 61
Η Σιαχάμη προσήλθε με χαρακτηριστική σεμνότητα και με μια κάποια προσμονή για τα σχόλια που της επιφύλασσε η ποιητική συντροφιά. Από την πρώτη στιγμή κάλεσε τους/τις παριστάμενους/-ες αναγνώστες/-τριες σε απροϋπόθετη και ειλικρινή εξωτερίκευση της γνώμης και των εντυπώσεών τους, τυχόν αρνητικών σχολίων συμπεριλαμβανομένων. Από αυτά τα τελευταία δεν προέκυψαν στη συνέχεια δείγματα.
Μαζί της η ποιήτρια και κριτικός Αγγελική Πεχλιβάνη, η οποία έχει συμβάλλει με ένα δικό της επιστολικό κείμενο στο ίδιο βιβλίο, αλλά και έχει δημοσιεύσει εκτενή σχολιασμό της συλλογής στο Περιοδικό Χάρτης τ. 58, Οκτώβριος 2023.
Την συντροφιά των τακτικών μελών πλαισίωσαν και οι συγγραφείς/ποιητές: Βίκυ Κατσαρού, Δημήτρης Μαμαλούκας, και Γιώργος Χ. Ζαχαρόπουλος.
Δεν έλειψαν τα κεράσματα και η συντροφιά γρήγορα χαλάρωσε και έσκυψε πρόθυμα στον σχολιασμό του βιβλίου.
(Σχετικά με τη λειτουργία της Λέσχης Ανάγνωσης Στεριανή Ζάλη στο Μονόκλ μπορείτε να διαβάσετε το εισαγωγικό κείμενο εδώ.)
Πρόκειται για μια ποιητική συλλογή που ισορροπεί ανάμεσα στα ακρογωνιαία ‘θεματικά κέντρα’ (χαρακτηρισμός της Αγγελικής Πεχλιβάνη) της ανθρώπινης συνθήκης, αυτά του Έρωτα και του Θανάτου, γραμμένη άλλοτε με χαρακτηριστικά γυναικεία ματιά κι άλλοτε με υπερατομική συνείδηση του κοινού πεπρωμένου, ωστόσο συνεχώς πολύ προσωπική και εσωτερική, στοιχείο που συμβάλλει στην υφολογική συμπάγεια του στέρεου συνόλου.
Το κοινό της λέσχης υποδέχτηκε το βιβλίο πολύ θετικά και έθεσε ερωτήματα στην δημιουργό για μία σειρά από επί μέρους θέματα:
- Για την σχέση της με το θείο και την ευλάβεια η ποιήτρια ομολόγησε την πίστη της , αναφερόμενη και σε στίχους που την πιστοποιούν
- Ως προς το αν γράφει πρωτίστως για την ίδια ή για τους αναγνώστες της η ποιήτρια τόνισε την επιτακτικότητα της γραφής της και την προηγηθείσα ατολμία της απεύθυνσης με τη μορφή της δημοσίευσης, που όταν ωστόσο ήρθε, λειτούργησε απελευθερωτικά και γόνιμα για τη συνέχεια
- Όσον αφορά τον θάνατο, που επιμένει να παρεισφρέει στα γραπτά της η Κωνσταντίνα Σιαχάμη διευκρίνισε, ότι αναφέρεται γενικότερα στην απώλεια και το πένθος, που αυτή επιφέρει, όχι απαραιτήτως κάθε φορά στον ίδιο τον θάνατο
- Τέλος στην ερώτηση, αν θα αφαιρούσε εκ των υστέρων κάποια από τα ποιήματα, ονόμασε δύο τίτλους, με τους οποίους ωστόσο δεν συμφώνησαν οι συνομιλητές.
Η γραφή της Σιαχάμη σχολιάστηκε με αναφορές στην τιμιότητα της γραφής, το υποδόριο χιούμορ που ελαφραίνει τη σκοτεινή νομοτέλεια και εν τέλει ευφραίνει κατά την ανάγνωση και την συνοχή ύφους και αλληλουχίας των κειμένων. Ακόμα και οι αναγνώστες που δεν είχαν βρει από την πρώτη ανάγνωση την άμεση πρόσβαση στα κείμενα παραδέχθηκαν πόσο πάντως αναγνώρισαν την αξία τους, όπως την υποδήλωνε η γλώσσα, ο υποκείμενος ρυθμός και η έκφραση και πώς αυτά τους παρότρυναν να επιμείνουν και τελικά να αποζημιωθούν.
Δεν υπήρξε διερώτηση ούτε ευθύ ερώτημα για την πεζόμορφη διατύπωση, τα ποιήματα είχαν πείσει κατά την ανάγνωση για την αδιαμφισβήτητη ποιητικότατα τους, κάτι που επισημαίνεται εδώ, επειδή απασχολεί κατά περίπτωση τα μέλη της λέσχης με αφορμή προηγούμενα αναγνώσματα.
- Η ποιήτρια διευκρίνισε, ότι πρόκειται για κείμενα γραμμένα την πενταετία 2019-2023, τα οποία έλαβαν εκ των υστέρων μια μορφή προμηνύματος ή ασύνειδης επίγνωσης, όταν κοιτάχτηκαν από νέο σημείο θέασης που επέβαλε η συνέχιση της προσωπικής της πορείας.
Η γραφή σχολιάστηκε ως αυτοπαθής (τυπικό γνώρισμα κάθε ποιητικού κειμένου ακόμα άλλωστε στο παρασκήνιο και εκείνων, που έχουν ισχυρά εξωτερικά χαρακτηριστικά στρατευμένου στίχου, όπως επισημάνθηκε στη συζήτηση), χαμηλόφωνη (στην εσωτερικότητά της), αν και συγχρόνως πυκνή, χωρίς ιδιαίτερη διαβάθμιση της υψηλής έντασης.
Έγινε αναφορά στην εικονοποιητική (εικονιστική) δύναμη της Κ. Σ., την σωματικότητα, την στιβαρότητα στη γνώση και χρήση της γλώσσας και την κτισμένη σχέση με την ποίηση.
Επαινέθηκαν η ορατότητα της ποιήτριας στο συνημμένο στο βιβλίο συνοπτικό βιογραφικό (για κάποιους απαραίτητο στοιχείο συγκριτικής αξιολόγησης του ποιητικού έργου), η καλά χωνεμένη διακειμενικότητα, ο τίτλος, η κυριολεκτική απαλότητα της διαπραγμάτευσης του θέματός της, η γήινη σχέση με τη φύση, το χώμα και τον πηλό (του), ως πρώτη ύλη για δημιουργία και η απρόσμενη εκ πρώτης όψης αισιοδοξία της συλλογής υπέρ της Ζωής.
Το βιβλίο χαρακτηρίστηκε ως συλλογή που αξίζει να διαβαστεί και στην οποία θέλει κανείς να επανέλθει.
Δείγμα γραφής από την συλλογή Ἅδης ἁπαλῶς της Κωνσταντίνας Σιαχάμη >>
Τσάι στὴ Σαχάρα
Στὸ Ait Ben Haddou τὰ σπίτια ἔχουν μιὰ περίεργη ἀντήχηση. Χαϊδεύοντάς τα, ἀκοῦς μουσική. Εἶναι κάτι σὰν πνευστὰ τῆς ἐρήμου. Ὁ ἥλιος εἶναι ἕνα τεράστιο μπαλόνι. Ἀκόμα καὶ ὁ Klee θὰ τὸν ζήλευε. Τόσα καὶ ἄλλα τόσα μοῦ ἔλεγες. Ὅτι θὰ μοῦ ἀγοράσεις ἕναν μεγάλο καθρέφτη, τὸ κρουστό μου δέρμα δὲν θὰ πεθάνει ποτὲ ἐδῶ. Θὰ ἀνταλλάσσουμε οὐλές, θὰ πίνουμε κρύο τσάι, ἡ φωνὴ τῆς ἐρήμου εἶναι στεγνή, κολλάει ἐπάνω μας εἰς σάρκα μίαν, νὰ πᾶμε πρὶν περάσουνε τὰ χρόνια, κάθε μέρα θὰ προσθέτεις καὶ ἕνα φυλλαράκι μου στὸ φυτολόγιό σου.
Δὲν πήγαμε. Ὅπως δὲν ζήσαμε, ὅπως δὲν γεράσαμε μαζί. Καὶ τώρα πές μου, ποιητή –τί γύρευα στὴ Λάρισα, ἐγώ, μία Λερναία.
Συντόνισε ο οικοδεσπότης Αντώνης Τσόκος, ο οποίος είχε επιλέξει και τη συγκεκριμένη συλλογή για την συνάντηση.
Επόμενο λιμάνι (Φεβρουάριος 2025)
«Ακόνισε φτερά – ο Ξένος – Τζορτζ Φλόιντ», Νίκος Γαλάνης, 1η έκδοση σε περιορισμένα αντίτυπα, εκδόσεις Ενάντια.
(για την συνάντηση της Τετάρτης 22/01/2025 γράφει η Κατερίνα Γκιουλέκα.)