χρονιά δεύτερη
λ ι μ ά ν ι 2ο
Νοέμβριος 2024
Κ Α Π Ν Ι Ζ Ο Ν Τ Α Σ Τ Α Δ ΑΧ Τ Υ Λ Α Τ Ω Ν Α Λ Λ Ω Ν Φωτεινή Σίμου
Πρόκειται για την 1η ποιητική συλλογή της Φωτεινής Σίμου, από τις εκδόσεις ΚΕΙΜΕΝΑ (2024) σε επιμέλεια Κατερίνας Χανδρινού. Η συλλογή περιλαμβάνει 41 κείμενα σε ενιαία ενότητα.
Το βιβλίο δεν περιλαμβάνει τον χαρακτηρισμό «ποιητική συλλογή», ωστόσο χαρακτηρίζεται έτσι σε σχετικές δημοσιεύσεις παρουσίασης και ως ποιητική συλλογή προτάθηκε για το μήνα Νοέμβριο στη Λέσχη Ποίησης Στεριανή Ζάλη.
Η ποιήτρια δεν συμμετείχε στην εκδήλωση της λέσχης και σε αντίθεση με προηγούμενες παρουσιάσεις σύγχρονων δημιουργών κάποια ερωτήματα έμειναν έτσι αναπάντητα και σχολιάστηκαν με σχετική αυθαιρεσία από τα μέλη της λέσχης.
Με το ξεκίνημα της ποιητικής βραδιάς διαβάστηκαν από τα μέλη τα ακόλουθα ποιήματα (με τη σειρά που απαντώνται στην έκδοση). Το κάθε μέλος διάβασε το κείμενο ή τα κείμενα που ξεχώρισε, εκείνα με αφορμή τα οποία ήθελε στη συνέχεια να σχολιάσει το βιβλίο.
ΦΙΛΙΑ
ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΕΣ
ΣΟΥΠΕΡ ΗΡΩΪΔΑ
ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΔΥΟ (ΚΑΝΙΒΑΛΟΙ ΜΑΖΙ)
ΚΟΡΙΤΣΙ ΕΝΑ
ΚΟΡΙΤΣΙ ΔΥΟ
ΦΑΝΗ ΚΑΙ ΒΑΪΟΣ
ΙΣΟΓΕΙΟ
ΜΙΛΤΟΣ
ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΕ
ΚΛΑΔΙΑ
Στη συνέχεια ακουστήκαν σχόλια επιπλέον και για τα εκτενέστερα:
ΑΘΗΝΑ
ΛΙΜΝΗ
ΜΑΝΑ
Όπως σε κάθε συνάντηση οι ζωντανές αναγνώσεις κρίθηκαν ξανά πολύ θετικά για την συμβολή τους στην ουσιαστική επικοινωνία με τη συγκεκριμένη γραφή, εμπλουτίζοντας την επίγευση της σιωπηρής ανάγνωσης κατά μόνας, που είχε για τον/την καθένα/-μία προηγηθεί. (Κατά κανόνα εξετάζονται βιβλία που έχουν προηγουμένως διαβαστεί από όλα τα παρόντα μέλη).
Κάποιοι/-ες ανάμεσά μας είχαν ήδη διαβάσει, δημοσιευμένο στο ηλεκτρονικό Μονόκλ, και το άρθρο με τίτλο Τραύμα και λύτρωση, που είχε συντάξει το μέλος Δημήτρης Μπαλτάς (φιλόλογος, ποιητής) για τη στήλη Γνώμες – Κριτικές (βλ. : https://www.monocleread.gr/2024/11/27/trayma-kai-lytrwsh/).
Η Σίμου τοποθετεί στο κέντρο της θεματολογίας της το γυναικείο πεπρωμένο κάποτε, τώρα, πάντα (;), τη μητρογραμμική κληρονομιά, την ερωτική και σεξουαλική σχέση ως αδύνατη, αλλού ως βουλιμική καταβρόχθιση και το κάνει προκαλώντας ενδιαφέρον έως και ταραχή κατά την ανάγνωση των κειμένων της από τρίτους.
Η διάθεση εμφορείται από μια διάχυτη δυσφορία έως απελπισία και αγγίζει το σκοτάδι ατμόσφαιρας goth, παρά την μετάβαση από το κλειστό περιβάλλον της επαρχίας στην αμετάκλητα επιλεγείσα άξενη ζωή στον αστικό ιστό.
Το κοινό της λέσχης υποδέχτηκε το βιβλίο εκφράζοντας σε κάθε περίπτωση το ενδιαφέρον του για την συγκεκριμένη ποιητική φωνή, διατυπώνοντας ωστόσο αρκετά ερωτηματικά ως προς την φόρμα, τα οποία δεν μπόρεσαν να διευκρινιστούν απουσία της ποιήτριας. Σημεία της συζήτησης αναφέρονται στη συνέχεια του (εδώ) κειμένου.
Πολύ θετικά αποτιμήθηκε από αναγνώστες της η σωματικότητα (κατονομάστηκε και ως σπλαχνικότητα) της γραφής, στοιχείο που συμβάλλει στην έντονη ιδιοπροσωπεία της ποιητικής φωνής.
Η βίωση του σώματος φτάνει σε στιγμές διασπαραγμού ενώ αποζητά την οσμωτική ανταλλαγή – επικοινωνία με το άλλο σώμα.
Επιτυγχάνονται στιγμές υψηλής περιγραφής ερωτισμού και ερωτικής συνεύρεσης.
Η συλλογή των κειμένων χαρακτηρίζεται από έντονη ασθμαίνουσα (και έτσι για κάποιους/-ες ενίοτε οριακά κουραστική) πληθωρικότητα.
Το επαναλαμβανόμενο μοτίβο παράταξης φραστικών περιγραφών (θραυσμάτων στιγμών) που δημιουργούν έντονες ποιητικές εικόνες, σχολιάστηκε, ότι καταλήγει να αποδυναμώνει εκείνες των φράσεων (στίχων;) που κρύβουν μεγάλη δύναμη και αξία, τις αφήνει δηλαδή να χάνονται ανάμεσα σε πιο αδιάφορες άλλες – ειδικά κατά την πρώτη ανάγνωση-.
Σε κάποια σημεία σχολιάστηκε ομοίως η επιμονή σε διευκρινήσεις και ανακεφαλαιωτικό ξεκαθάρισμα νοήματος ως κάτι που αφαιρούσε ποιότητες από την ποιητικότητα της γραφής.
Το ποιητικό υποκείμενο εμφανίζεται να καταναλώνει τους άλλους και συγχρόνως να καταναλώνεται από αυτούς, κάτι του τοποθετεί τη συλλογή στο εδώ και τώρα της ανθρώπινης συνθήκης του πολιτισμού μας. Ο τίτλος της συλλογής κρίθηκε συνακόλουθα ως ιδιαίτερα συνεπής με το περιεχόμενο του βιβλίου.
Ο στίχος «στην πραγματικότητα, ήθελε κάτι άλλο ξένο να υπάρξει ανάμεσά τους» από το ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΔΥΟ (ΚΑΝΙΒΑΛΟΙ ΜΑΖΙ) εκλήφθηκε από κάποιους/-ες ως χαρακτηριστικός για τη σχέση με τον/την αναγνώστη/-τρια.
Τα κείμενα που συμπεριλήφθηκαν στις ζωντανές αναγνώσεις σχολιάστηκαν σε κάποια σημεία με μιαν αμηχανία, από το γεγονός, ότι κείμενα σε πεζή φόρμα ακουστήκαν ως αμιγή ελευθερόστιχα ποιήματα και αντίθετα κείμενα σε στίχους θα ήταν πολύ πειστικότερα γραμμένα ως πεζά. Την ίδια στιγμή η ομάδα δεν αποκόμιζε την εντύπωση κατασταλαγμένων πεζοποιημάτων.
Σε κάθε περίπτωση θα μπορούσε έστω να θεωρηθεί, ότι συνυπάρχουν ποιήματα και πεζά, ωστόσο χωρίς μια πιο ευρηματική τουλάχιστον συστέγαση στο ίδιο βιβλίο. Η φόρμα χαρακτηρίστηκε υβριδική και σχολιάστηκε η απουσία ρυθμού ή γλωσσικής μουσικότητας.
Η ποιήτρια πείθει ότι διαθέτει μια ισχυρότερη ποιητική στόφα από αυτό που αποτυπώνεται σε αυτό τούτο το πρώτο της βιβλίο, τέτοια που διαθέτει το δυναμικό, να επιτύχει ωριμάζοντας στην πορεία στερεότερο βηματισμό και μέσα από την αφαίρεση να επιτρέψει την αρτίωση του ποιητικού της ύφους.
Εντυπωσίασαν οι μεταφορές της, με μιαν ακαριαίας επιτελεστικότητας εικονοποιία που, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε, θωπεύουν μιαν όλο και πιο αδιάφορη (άψυχη) καθημερινότητα.
Δείγμα γραφής από την συλλογή Καπνίζοντας τα δάχτυλα των άλλων, της Φωτεινής Σίμου >>
ΦΙΛΙΑ
φιλιά που δεν δίνονται από το στόμα
που τρώνε μάγουλα
που ανοίγουν γλώσσες για να κατέβουν στο στομάχι
που γδύνουν τα μάτια από τα βλέφαρα
που ρουφούν τις τρίχες της μύτης
που φτάνουν στ’ αυτιά και γίνονται ήχος
θόρυβος έκρηξη τρανταγμός
που σπάνε τα μπάσα ανάμεσα στη γλώσσα, στον ουρανίσκο,
στα τύμπανα, στις φωνητικές χορδές
που σπάνε λαιμούς
ανοίγουν κρανία
ανοίγουν κεφάλια
ρουφάνε μυαλά
τα πιπιλάνε
τα γλείφουν
μασάνε τα κόκαλα
και μετά επιστρέφουν
στα χείλη
για να πάρουν ανάσα
και να δώσουν πίσω στον άλλον πάλι το κεφάλι του
που θα θέλει να το χάσει πάλι
– τέτοια φιλιά θέλει να δίνει
Τα μέλη απασχόλησε το κατά πόσο η ίδια τους η συζήτηση μπορεί ή μάλλον (ως εκ της ιδιότητάς τους ως απλών αναγνωστών/-τριών ποίησης) δεν θα έπρεπε να εκληφθεί ως κριτική ανάγνωση. Ωστόσο παραδέχθηκαν, ότι διαβάζοντας μοιραία καταλήγεις σε –αποτολμάς- αποτιμήσεις, αποφάνσεις και χαρακτηρισμούς, που έγκειται σε εμπειρότερους και με σωστές αποσκευές κριτικούς και μελετητές να αντικρούσουν.
Συντόνισε ο Αντώνης Τσόκος, ο οποίος είχε επιλέξει και τη συγκεκριμένη συλλογή για την συνάντηση.
Επόμενο λιμάνι (Δεκέμβριος 2024)
«ΧΑΡΑΚΙΔΕΣ», Βίκυ Κατσαρού, Εκδόσεις Ενύπνιο
(για την συνάντηση της Τετάρτης 27/10/2024 γράφει η Κατερίνα Γκιουλέκα.)
Η Κατερίνα Γκιουλέκα διατηρεί το προσωπικό λογοτεχνικό ιστολόγιο Μηχανικό Μολύβι.
Από τις Εκδόσεις Θίνες κυκλοφορεί η ποιητική της συλλογή ΠΛΑΝΗΣ στην ΠΛΑΝΗ ΤΗΣ
Ως συντάκτρια των σελίδων του ημερολογίου επιχειρεί με βάση τις δικές της σημειώσεις και περιστασιακά σύντομα κείμενα άλλων μελών, με δικά της λόγια να μεταφέρει σε συνοπτική γραπτή μορφή την συζήτηση που προηγήθηκε στην ομάδα.
Ο συντονιστής και τα μέλη καλούνται να σχολιάσουν σημεία στο ως άνω κείμενο τα οποία κρίνουν, ότι χρειάζονται διευκρίνιση.