Μικρό, αντιπολεμικό δράμα
με λυπημένη μουσική
(Πρόσοψη ειδυλλιακού τοπίου κάπου στην πόλη. Κάτι από την παλιά Βερόνα αχνοφαίνεται στη σκηνή, γειτονιές κυβιστικές και άλλα τέτοια. Ο ήχος της θάλασσας, τα γέλια των καλεσμένων, τα πειράγματα, μερικές γλάστρες με πολύχρωμα λουλουδάκια, ήχοι παιδιών που παίζουν, τραβώντας το μεσημέρι από τον γιακά. Οι καλεσμένοι τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους. Ξάφνου όλοι σταματούν, στην βεράντα εμφανίζεται ένα κορίτσι σε όψιμη εφηβεία. Όλοι χειροκροτούν και υψώνουν τα ποτήρια τους, καθώς το κορίτσι φέρνει στροφές στο μπαλκόνι το ευτυχισμένο. Φορά ένα ροζ φουστάνι με λευκά ανθάκια στο φουρό το δαντελένιο και ένα λευκό, κολλαριστό γιακαδάκι. Τι χαρούμενοι που μοιάζουν όλοι σε εκείνο το κυριακάτικο τραπέζι, πώς χορεύει έτσι εκείνο το κορίτσι, πότε με τον έναν, πότε με τον άλλον καβαλιέρο και όλοι τους πανηγυρίζουν τη ζωή που κερδίζει στα σημεία κάθε τι. Όλοι τους θέλουν να χορέψουν μαζί της και τα μάτια τους φαντάζουν βουρκωμένα. Η χαρά τα φταίει όλα, η χαρά.
Ξάφνου όλοι οι ήχοι σωπαίνουν και η σκηνή παγώνει απάνω στην κόψη του χορού. Καθένας απομένει μονάχος του σαν τάχα να ξόφλησε μεμιάς εκείνη η χορογραφία, σαν να πήρε τέλος η ευτυχία που μόνον με εκείνη την ατμόσφαιρα των διαφημιστικών φυλλαδίων μπορεί να συγκριθεί. Μοιάζουν με τα παιδιά που παίζουν τα ακούνητα τα στρατιωτάκια. Στο φόντο τώρα σαν πλάνα μιας κάποιας εποχής ενός στραπατσαρισμένου σελιλόιντ δείχνει σκόρπιες σκηνές από εκείνο το μεσημέρι. Ακούγεται η μπομπίνα που δουλεύει. Ο χορός του κοριτσιού με το ολόλευκο γιακαδάκι προβάλλεται σε λούπα και το κορίτσι στριφογυρίζει και γυρίζει και γυρίζει . Σε λίγο όλα θα γίνουν ομίχλη.
Ξαφνικά ακούγονται εκρήξεις, χαλασμός, το κουρνιαχτό της σκόνης όλα τα κρύβει. Η χαρά παραχωρεί τη θέση της στον πανικό και την καταστροφή. Κραυγές ακούγονται και ουρλιαχτά και κάθε τόσο ακούγεται ο ήχος των τροχιοδεικτικών που κόβουν σαν σύρματα τον ουρανό της πολιτείας, μιας πολιτείας κάπου στον κόσμο. Σε λίγο όλα θα θαφτούν μες στον ουρανό. Σε πρώτο πλάνο στη σκηνή αποκαλύπτονται μερικά συντρίμμια, σκόρπια παιδικά παιχνίδια και κάδρα και προγονικά και απομεινάρια της ζωής που σάρωσαν οι αεροπορικές επιδρομές. Στο φόντο της σκηνής μόνο το φιλμ κρατά μια σταθερότητα καθώς το κορίτσι με το ολόλευκο γιακαδάκι χορεύει και χορεύει και ανεμίζει το ροζ φουστάνι της πάνω στη σκοτεινιά της σκηνής και του κόσμου.
Το κορίτσι με τη μητέρα της αγκαλιασμένες πάνω στα συντρίμμια σε πρώτο πλάνο πια. Ακούγονται σειρήνες και ήχοι ασθενοφόρων, σε όλη την πόλη μυρίζει θάνατο. Ο θάνατος ήρθε την Κυριακή, φορούσε ένα μεταλλικό φουστάνι στο χρώμα της φωτιάς, μα ήταν σαν κάθε άλλη φορά, παλιά και μελλοντική, θάνατος πραγματικός.
Οι γυναίκες μιλούν με δυσκολία, είναι τραυματισμένες. Από κάποια άθικτη γωνιά του μπαλκονιού βρέχει τ’ανθάκια που τόσο πολύ ομόρφαιναν άλλοτε τη σκηνή).
Νεαρό κορίτσι: (στέκει ακίνητη, κοιτάζοντας γύρω της. Είναι πνιγμένη μες στο αίμα) Το καλό μου το φουστάνι, το καλό μου το φουστάνι. Κάντε κάτι μητέρα, πάει, χάλασε το καλό μου το φουστάνι.
Γυναίκα (μητέρα): (δακρυσμένη, κομματιασμένη, στη ζωή την κρατάει ένα τίποτε.) Θα πάρουμε ένα καινούριο, θα δεις. Δυο καινούρια φουστάνια, ένα με ολόλευκο γιακά και ένα ακόμη με φαρδιά δαντέλα στα τελειώματα. Θα’σαι υπέροχη όταν θα περάσουν όλα αυτά Ανχελίνα, πίστεψέ με.
Νεαρό κορίτσι: (κοιτάζει γύρω της με αληθινό πανικό.) Δεν βλέπω τον πατέρα, τι να απόγινε; (φωνάζει, ουρλιάζει το όνομά του) Λεάο, Λεάο! (δίχως απάντηση, δίχως απάντηση πια) Έχω ένα άσχημο προαίσθημα μητέρα. Πως ο πατέρας, λέει, γίνηκε σύννεφο, πες μου πως δεν είναι έτσι.
Γυναίκα: Μα και βέβαια δεν είναι έτσι. Ο μπαμπάς έχει πάει να φέρει βοήθεια. Σε λίγο θα έρθουν να μας πάρουν μακριά από εδώ.
Νεαρό κορίτσι: (ησυχάζει ξαφνικά, τα μάτια του βουρκώνουν, το κενό μετράει.) Σε λίγο σουρουπώνει μητέρα, ο ζωγράφος δουλεύει επάνω στο θέμα του το πιο κυρίαρχο. Ίνες ανθρωπιάς και της ζωής το μέταλλο. Αν δείτε μητέρα, κοιτάξτε στο βάθος μητέρα, στο βάθος των πραγμάτων. Ω, πώς θα’θελα να χορέψω τώρα με το καινούριο μου φουστάνι, να ζαλιστώ ώσπου μες στο όνειρο μου να κυλήσω, ω, Θεέ μου, τι όρεξη που ‘χω απόψε για χορό.
Γυναίκα: (την χαϊδεύει στα μαλλιά) Μόλις περάσουν όλα αυτά θα πάμε να φωνάξουμε την ορχήστρα. Ο Φελίππε ποτέ δεν θα σ’αρνιόταν, σε αγαπάει από τόσο δα μωρό.
Νεαρό κορίτσι: Και εγώ, και εγώ πόσο τον αγαπώ, μανούλα μου. Πες μου, λερώθηκε ο γιακάς μου μανούλα; (μια αιμάτινη γραμμή κυλάει κατά μήκος του λαιμού της, ποτίζει το γιακαδάκι της που δεν είναι καθόλου λευκό πια.) Δεν θα’θελα να πάθει κάτι το φουστάνι μου μανούλα.
(Ακούγονται βήματα, φωνές, κάτι σκόρπιοι πυροβολισμοί. Το κορίτσι κοιτάζει τη μητέρα, ω, τι λυρικό πράγμα ο θάνατος. Τώρα μέσα από τα ερείπια προβάλλουν μισοπεθαμένοι οι άνθρωποι της ορχήστρας. Ο Φελίππε με διαλυμένο το μισό του πρόσωπο και οι άλλοι σκοτωμένοι για πάντα. Πιάνουν ένα παλιό τραγούδι που πολύ τ’αγαπάει το νεαρό κορίτσι. Εκείνο σηκώνεται με δυσκολία από τη θέση, αιμορραγεί, παραπατά, τριγύρω μαζεύονται οι στρατιώτες που το παρακολουθούν σημαδεύοντας τη ζωή. Γελούν με την κατάντια της και καπνίζουν, το φέρσιμό τους τόσο πρόστυχο).
Και το κορίτσι χορεύει και κάθε τόσο χάνει το βήμα της, ο θάνατος της ζητάει έναν χορό, εκείνη λέει “ναι”, χίλιες φορές “ναι “ και είναι ολόλευκο το χαμόγελό της, ένα χαμόγελο άσπρου αλευριού ή χιονιού, κανείς δεν ξέρει πότε θα’ρθουν του έρωτά μας οι χειμωνιάτικες οι εποχές. Και οι στρατιώτες γελούν και της φορούν ένα στεφάνι από λουλούδια, σκέτη δροσιά και ατόφιο χρώμα. Και είναι πλημμυρισμένη με χαρά και μ’όνειρο εκείνο το κορίτσι και ότι στερείται απόψε από τούτο τον κόσμο, το κερδίζει μες στην ψυχή της. Ένας στρατιώτης οπλίζει, ένας πυροβολισμός καθώς περνούν διμοιρίες τα χρόνια παρελαύνοντας πάνω από τις ζωές μας, κάτι χαλασμένα στρας και τίποτε.)
Νεαρό κορίτσι: (προτού ξεψυχήσει) Γλυκιά που είναι η ζωή και τίποτε (και έτσι όπως κρατιέται από το τίποτε και το πάντα του θανάτου, φέρνει δυο στροφές, αργές και συγκλονιστικές. Όπως πεθαίνει τα ανθάκια που πέφτουν – θυμάστε; – , τ’ανθάκια την ραίνουν μες σε τούτο τον απογευματινό τον επιτάφιο.
Σκοτάδι στη σκηνή και βουβές σκηνές από το φιλμ της ευτυχισμένης Κυριακής).
Α.Θ
Indiara Sfair & Arthur Sowinski - Improvisation in Cm