(γλώσσες ποιημάτων: αγγλικά, γαλλικά, πατουά του Γκέρνσι, και πίτζιν της Χαβάης)
- από το βιβλίο της: G.Chao (2018), Émigré, Berkeley, California: Tinfish Press –
Κάθε ποίημα εμφανίζεται σε τρεις μορφές: α) μεταφρασμένα μόνον τα αγγλικά, β) μεταφρασμένα μόνον τα γαλλικά, και γ) το πρωτότυπο. Οι ελάχιστες λέξεις που είναι σε πατουά Γκέρνσι και πίτζιν Χαβάης παραραμένουν στην πρωτότυπη μορφή και εξηγούνται ξεχωριστά.
~
Πρώτο Ποίημα
α) μεταφρασμένα μόνον τα αγγλικά
PLAINTE
σ’ αυτόν η
ελάχιστη φωνή της
σηκώθηκε πάνω από
ωκεανούς
sa voix θρηνεί
faible κομπιάζει
sous la κάτω από
fureur des κυμάτων
vagues κραυγάζουν
β) μεταφρασμένα μόνον τα γαλλικά
ΘΡΗΝΟΣ
in this her
tiny voice
raised over
oceans
η φωνή της cries
αδύναμα falter
κάτω από under
τη μανία από waves’
κύματα roar
γ) το πρωτότυπο
PLAINTE
in this her
tiny voice
raised over
oceans
sa voix cries
faible falter
sous la under
fureur des waves’
vagues roar
~
Δεύτερο Ποίημα
*Fôim = πείνα (σε πατουά του Γκέρνσι, που βασίζεται στη γαλλική γλώσσα).
α) μεταφρασμένα μόνον τα αγγλικά
FÔIM*
μέρες σε
enfin
νύχτες
la faim
μόχθου
gagne
νύχτες
affamés
σε μέρες
de tout
πείνας
poison
β) μεταφρασμένα μόνον τα γαλλικά
FÔIM*
days into
τελικά
nights of
η πείνα
labour
νικά
nights
λιμοκτονώντας
into days
για κάθε
of hunger
δηλητήριο
γ) το πρωτότυπο
FÔIM*
days into
enfin
nights of
la faim
labour
gagne
nights
affamés
into days
de tout
of hunger
poison
~
Τρίτο Ποίημα
Brulaïr = καίω (σε πατουά του Γκέρνσι, που βασίζεται στη γαλλική γλώσσα).
Kō = ζαχαροκάλαμο (σε πίτζιν της Χαβάης)
α) μεταφρασμένα μόνον τα αγγλικά
BRULAÏR*
τρεμοπαίζοντας
ένα μακρινό
χωράφι καίγεται
une incendie
lointaine et
silencieuse
καθώς το πράσινο
kō* καίγεται
μουντζουρωμένοι
ουρανοί
τα νέα μια
χλωμή χώρα
σκορπισμένη με
κρύα χέρια
le retour σε
μαύρα σύννεφα
κενή γη
β) μεταφρασμένα μόνον τα γαλλικά
BRULAÏR*
in flickers
a faraway
field burns
μια φωτιά
μακρινή και
αθόρυβη
as the green
kō* in smoke
smudged
skies
the news an
ashen country
strewn with
cold hands
η επιστροφή to
black clouds
blank earth
γ) το πρωτότυπο
BRULAÏR*
in flickers
a faraway
field burns
une incendie
lointaine et
silencieuse
as the green
kō* in smoke
smudged
skies
the news an
ashen country
strewn with
cold hands
le retour to
black clouds
blank earth
~
Σύντομο βιογραφικό
Η Genève Chao, με καταγωγή από Κίνα και Γαλλία, ζει στην Καλιφόρνια και διδάσκει Αγγλικά και Δημιουργική Γραφή στο Long Beach City College. Η δουλειά της έχει δημοσιευθεί στο The best American experimental writing, σε διάφορες μεταφράσεις βιβλίων και στις τρεις ποιητικές συλλογές της. Η τελευταία, με τίτλο Émigré, μία ποιητική ιστορία της διασποράς και της απομάκρυνσης, εμπεριέχει πολυγλωσσικά ποιήματα (σε αγγλικά, γαλλικά, πατουά του Γκέρνσι, και πίτζιν της Χαβάης).
Συνέντευξη (ρωτάει η Μαριάννα Πλιάκου)
Στην ομιλία σας στο Λογοτεχνικό Φεστιβάλ του Γκέρνσι (Guernsey Literary Festival), είπατε πως ποιητής είναι κάποιος που νιώθει έντονα όσα συμβαίνουν γύρω. Πώς βλέπετε το ρόλο του ποιητή, ειδικά στα σημερινά συμφραζόμενα;
- GC. Νομίζω πως ο ρόλος του ποιητή είναι διπλός: από τη μία, να παρατηρεί και να εκφράζει πράγματα που δε μπορεί ο καθένας να αρθρώσει, αλλά που μας επηρεάζουν όλους. Μαζί, να χρησιμοποιεί τη γλώσσα με περίσκεψη και ανθρωπιά (τόσο απέναντι στη γλώσσα καθαυτή όσο και τον αναγνώστη). Αυτό, φυσικά, είναι διαφορετικό από να είναι κανείς διπλωματικός και ευχάριστος.
Πώς βρίσκετε τις Η.Π.Α. καθώς βγαίνουν από την περίοδο Τραμπ, και πώς ήταν να περάσετε ένα χρόνο εκτός;
- GC. Νιώθω ενθουσιασμό για την αμερικανική κουλτούρα αυτή τη στιγμή επειδή υπάρχουν τόσα κινήματα με όραμα– η Αμερική είναι η χώρα του οράματος, το οποίο η διαμονή μου στο εξωτερικό μου έχει δείξει ως τον λόγο που ο υπόλοιπος κόσμος την αγαπά και μαζί τη χλευάζει – προς περισσότερη συμπονετική περίσκεψη, ισότητα, δικαιοσύνη, και δυνατότητα. Πολλά θα αποτύχουν, όμως όλα θα επηρεάσουν σε κάποιο βαθμό τη κουλτούρα ως σύνολο. Ένα από τα πράγματα που η παραμονή μου, ειδικά στη Μ. Βρετανία, με έκανε να παρατηρήσω, είναι ότι η Αμερική ως κουλτούρα βάζει τις ιδέες και τα ιδανικά πριν την ασφάλεια. Αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό, όπως στην περίπτωση που ένα διαταραγμένο άτομο διαπράττει μαζική δολοφονική επίθεση, αλλά μαζί είναι συχνά ριζικά ανθρώπινο, όπως με το κίνημα Οι Ζωές των Μαύρων Μετράνε (BLM).
Η ποίησή σας φαίνεται να ασχολείται, και μαζί να δείχνει σκεπτικισμό προς, την έννοια της γλώσσας. Πώς βλέπετε τη γλώσσα και την επάρκεια ή ανεπάρκειά της;
- GC. Η γλώσσα είναι πάντα ανεπαρκής μπροστά στην απεραντοσύνη της ανθρώπινης εμπειρίας και κάθε γλώσσα είναι ανεπαρκής με λίγο διαφορετικό τρόπο. Η δουλειά του ποιητή είναι να δουλεύει στα όρια της δυνατότητας.
Νιώθω συχνά ότι οι μετανάστες, συμπεριλαμβάνοντας τον εαυτό μου, τείνουν να εστιάζουν σε ό,τι κανείς κερδίζει με αυτή την εμπειρία. Αλλά εσείς συζητάτε αυτό που «αναγκαστικά τραυματίζεται ή χάνεται».
- GC. Νομίζω ότι υπάρχει ένας μύθος, που πολλοί μετανάστες προάγουν, σχετικά με τα πλεονεκτήματα της νέας χώρας, που δεν λαμβάνει υπόψιν πόσα σημαντικά κομμάτια της μνήμης και της κουλτούρας μας χάνονται προκειμένου να τα αποκτήσουμε. Η γλώσσα, για τα παιδιά μας, είναι το πρώτο από αυτά, όμως περισσότερο η αίσθηση του να ανήκεις γνωστικά, η γνώση ότι θα σε νιώσουν με τον τρόπο που επιθυμείς. Αυτό είναι κάτι που ποτέ δεν είχα ως παιδί μεταναστών, με ρίζες σε δύο ηπείρους, που μετακόμισαν στον τόπο της γέννησής μου μια εβδομάδα πριν συμβεί, επομένως ίσως το παρατηρώ περισσότερο.
Σχετικά με τα πολυγλωσσικά ποιήματα του Εμιγκρέ, έχετε πει, αν καταλαβαίνω σωστά, πως σε κάποιο βαθμό ο στόχος σας ήταν να δείξετε πως οι γλώσσες μεταφράζονται λάθος η μία στην άλλη. Όμως κανείς θα μπορούσε να διαβάσει δύο ποιήματα σε κάθε ποίημα, σα φούγκα˙ ένα στα γαλλικά, ένα στα αγγλικά, συμπληρώνοντας το ένα το άλλο.
Κανείς θα μπορούσε και θα έπρεπε, επειδή αυτό είναι που συμβαίνει όταν ζούμε σε δύο γλώσσες. Συχνά προσποιούμαστε ότι οι δύο (ή περισσότερες) γλώσσες εκφράζουν τις ίδιες σκέψεις και τα ίδια νοήματα, αλλά το μυστικό της εμπειρίας του εμιγκρέ είναι ότι συχνά αυτό δε είναι έτσι.
Τέλος, δουλεύετε πάνω σε κάτι αυτή την περίοδο;
Έχω γράψει μία νουβέλα σε στίχο για την τρανσφοβία, το νεανικό έρωτα, τη χαμένη δυνατότητα, τις δολοφονίες με όπλα, τα εγκλήματα μίσους, την ομορφιά της παράδοσης, και την υπέρβαση – με λίγα λόγια, σχετικά με την αμερικανική εμπειρία – και ψάχνω για εκδότη.
~