Σήμερα μαζευτήκαμε εδώ για να αποχαιρετίσουμε τον αγαπημένο μας φίλο, αδερφό και συναθλητή Μάνο. Ο ξαφνικός θάνατός του μας συγκλόνισε όλους και δημιούργησε ένα τεράστιο κενό στον αθλητισμό της χώρας. Με μεγάλη συγκίνηση και έντονη την αίσθηση του καθήκοντος ανέλαβα το δύσκολο αυτό έργo, να μιλήσω για τη ζωή και τη δράση του.
Ο Μάνος ήταν ένας άνθρωπος ξεχωριστός: ευγενικός, φιλικός, αλτρουιστής, αλλά πάνω απ’ όλα αθλητής. Ένας αθλητής τόσο αφοσιωμένος και προσηλωμένος στον στόχο του, που με τη δράση και τις πράξεις του συνέβαλλε σημαντικά στην καθιέρωση του paper toss ή αλλιώς «ρίψη τσαλακωμένου χάρτου σε κάλαθο», όπως ο ίδιος απέδωσε τον όρο στα ελληνικά, σε πρωτοκλασάτο άθλημα.
To paper toss είναι ένα άθλημα που εκ πρώτης φαίνεται πολύ απλό και εύκολο, αλλά κρύβει τις δικές του δυσκολίες και προκλήσεις. Μάλιστα, νομίζω πως εξαιτίας αυτής ακριβώς της φαινομενικής απλότητάς του βρισκόταν τόσα χρόνια στην αφάνεια. Καθένας μπορεί να τσαλακώσει ένα κομμάτι χαρτί και να το πετάξει στον κάδο, σωστά; Λίγο πολύ όλοι το έχουμε κάνει. Είτε γιατί βαριόμασταν να σηκωθούμε είτε για να σκοτώσουμε την ώρα μας. Ε, λοιπόν, ο Μάνος έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να αναδειχθεί η επιστήμη πίσω από το paper toss και να καταρριφθούν όλοι αυτοί οι μύθοι.
Θα σας πάω αρκετά χρόνια πίσω, όταν, μικρό παιδί ακόμα, ο Μάνος άρχισε να ανακαλύπτει την αγάπη του για το paper toss. Στο δημοτικό και στο γυμνάσιο ήθελε διακαώς να παίξει μπάσκετ. Η σωματική του διάπλαση όμως όχι απλώς δεν του επέτρεπε να μπει σε ομάδα, αλλά η ασθενική, λεπτοκαμωμένη φτιαξιά του προκαλούσε και τα γέλια των συμμαθητών του. Ούτε την μπάλα του μπάσκετ δεν μπορούσε να σηκώσει καλά καλά. Κάπως έτσι, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να βελτιώσει το σουτ του, ξεκίνησε το paper toss.
Σιγά σιγά όμως είδε την ομορφιά που έκρυβε αυτό το παραγνωρισμένο άθλημα. Άρχισε να παρατηρεί πώς επηρεάζεται η ρίψη από τον διαφορετικό τρόπο που τσαλακώνεις το χαρτί, από τη στάση του σώματος, από τη δύναμη της βολής. Άρχισε να αφιερώνει όλο και περισσότερο χρόνο και να πειραματίζεται.
Τα επόμενα χρόνια πέρασαν με ατελείωτες ώρες εξάσκησης και μελέτης. Μελέτησε και δοκίμασε όλους τους πιθανούς τρόπους να τσαλακώνει κανείς το χαρτί. Το τσαλάκωμα είναι πολύ κρίσιμο για μια καλή ρίψη. Ανακάλυψε ότι όσο πιο συμπαγές είναι το μπαλάκι τόσο μεγαλύτερη ακρίβεια έχει η βολή. Και αυτό μόνο απλό δεν είναι. Ακόμα και το πιο καλά τσαλακωμένο χαρτί περιέχει περίπου 90% αέρα, επομένως καταλαβαίνετε ότι τα περιθώρια είναι μικρά. Κάθε μικρή, απειροελάχιστη πτύχωση έχει τεράστια σημασία. Ο Μάνος όμως βρήκε τη βέλτιστη τεχνική, και φρόντισε να την καταγράψει και να την μοιραστεί με όλους μας.
Το ίδιο έκανε και με τον τρόπο ρίψης. Οι περισσότεροι πετάγαμε τα μπαλάκια μας περίπου σαν τους μπασκετμπολίστες. Σουτάραμε με το δυνατό χέρι πίσω από την μπάλα και το άλλο στο πλάι να τη στηρίζει. Μόλις η μπάλα έφτανε στο ψηλότερο σημείο περνώντας μπροστά από τα μάτια, την απελευθερώναμε με ένα σπάσιμο του καρπού. Ο Μάνος όμως συνειδητοποίησε ότι αυτή η τεχνική, αν και είχε πολύ καλά αποτελέσματα στις μακρινές βολές, δεν ήταν πολύ αποτελεσματική όταν το καλάθι βρισκόταν σε απόσταση μικρότερη από 1,5-2 μέτρα. Τότε εμπνεύστηκε από έναν παλιό μπασκετμπολίστα, τον Ρικ Μπάρι, ο οποίος τη δεκαετία του 1970 εισήγαγε ένα διαφορετικό στιλ βολών. Κρατούσε τη μπάλα και με τα δύο χέρια και την πετούσε από κάτω προς τα πάνω. Χάρη στον Μάνο, πλέον όλοι οι paper tossers εφαρμόζουμε το στιλ «κουτάλα» στις κοντινές βολές μας.
Επίσης, πειραματίστηκε με την ταχύτητα και τη δύναμη της ρίψης. Ανακάλυψε ότι ήταν πολύ δύσκολο να προβλέψει και να ελέγξει κανείς την πορεία μιας δυνατής ρίψης. Αντιθέτως, όταν έβαζε λιγότερη δύναμη, είχε καλύτερο έλεγχο της πορείας και το αποτέλεσμα ήταν σαφώς καλύτερο. Όταν το χάρτινο μπαλάκι διαγράφει πιο αργά την τροχιά του από το χέρι στο καλάθι, αυτοδιορθώνει τις τυχόν μικρές ατέλειες της ρίψης σχεδόν μαγικά. Πόσα σου χρωστάμε, αλήθεια, Μάνο…
Πέρα όμως από τη συνεχή εξάσκηση και την εξέλιξη των τεχνικών, ο Μάνος ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε τη σημασία της αυτοσυγκέντρωσης και της ισορροπίας για την επίτευξη της τέλειας βολής. Έτσι κατέφυγε στη γιόγκα. Μέσα από τον διαλογισμό και την ευεξία κατάφερε να ανέβει επίπεδο. Κάθε paper tosser που σέβεται τον εαυτό του ακολουθεί το παράδειγμα του Μάνου και ξεκινάει τη μέρα του με μια δίωρη πρακτική.
Φυσικά, προκειμένου να φτάσει κανείς σε αυτό το επίπεδο επαγγελματισμού και αρτιότητας στην τεχνική απαιτούνται θυσίες. Ο Μάνος έζησε μια σχεδόν μοναστική ζωή. Πολλές φορές έχανε γιορτές, βόλτες με φίλους, μέχρι και γάμους, γιατί δεν συνδυάζονταν με το αγωνιστικό και ακαδημαϊκό πρόγραμμά του. Κάποιες μέρες τις αφιέρωνε εξολοκλήρου σε σκληρή προπόνηση, μέχρι να μην αντέχει να σηκώσει το χέρι του από την κούραση. Και άλλες επιδιδόταν με πάθος στην καταγραφή και τεκμηρίωση των κανόνων, των τεχνικών και των μυστικών του αγαπημένου του αθλήματος. Μέσα από τη «Βίβλο του paper toss» μοιράστηκε με όλους εμάς τη γνώση που με τόσο κόπο είχε συγκεντρώσει. Και, ναι, θα το πω, μας άνοιξε τα μάτια.
Δεν σας κρύβω ότι μου είχε εξομολογηθεί ότι υπήρξαν στιγμές που κι ο ίδιος αμφισβητούσε την επιλογή του. Ήθελε να τα παρατήσει και να ζήσει μια απλή, κανονική, ήρεμη και βαρετή ζωή, χωρίς προπονήσεις, χωρίς πρωταθλητισμό και χωρίς συνεχείς τενοντίτιδες. Ευτυχώς όμως για όλους, ο Μάνος δεν ήταν από αυτούς που τα παρατάνε.
Ας μην ξεχνάμε βέβαια ότι προπονούνταν σε μια περίοδο που το paper toss δεν έχαιρε της αναγνώρισης που του άξιζε και ήταν πολλοί αυτοί που δεν καταλάβαιναν την αξία του. Πολλοί φίλοι απομακρύνθηκαν σταδιακά, γιατί τον θεωρούσαν τρελό ή εμμονικό. Ο Μάνος όμως δεν κρατούσε κακία σε κανέναν. Όπως συνήθιζε να λέει, δεν έφταιγαν αυτοί, απλώς η κοινωνία δεν ήταν ακόμη ώριμη να το αποδεχθεί ως το κορυφαίο άθλημα που πραγματικά είναι.
Ευτυχώς σήμερα η κατάσταση είναι πολύ πιο ευνοϊκή για τους νεαρούς paper tossers. Σε αυτή τη μεταστροφή βοήθησε και μια μελέτη του Γέιλ που δημοσιεύθηκε πριν από μερικά χρόνια και εξέταζε τις βέλτιστες στρατηγικές για βολές ακριβείας. Η μελέτη εξέταζε πώς επηρεάζεται η βολή σε διάφορα αθλήματα: μπάσκετ, κρίκετ, μπέιζμπολ, βελάκια και paper toss. Επιβεβαίωσε όλες τις τεχνικές και λεπτομέρειες που ο Μάνος είχε ανακαλύψει μόνος του: τη βολή με τα δύο χέρια, την ελεγχόμενη ταχύτητα, κ.λπ. Και αυτό, φίλοι μου, ήταν το κρίσιμο σημείο καμπής. Με τη σφραγίδα της επιστήμης πια, ο Μάνος άδραξε την ευκαιρία και ξεκίνησε μια μεγαλεπίβολη προσπάθεια: να ενώσει και να οργανώσει τους paper tossers σε όλον τον κόσμο. Και τα κατάφερε! Tο 1ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Paper Toss, που πραγματοποιήθηκε πριν πέντε μήνες στην Οτάβα του Καναδά, ήταν το επιστέγασμα αυτής της προσπάθειας. Μια μεγάλη γιορτή και ταυτόχρονα μια πραγματική δικαίωση για όλους εμάς τους επαγγελματίες και κυρίως για τον Μάνο, ο οποίος κατάφερε να ανέβει στο πιο ψηλό βάθρο του διαγωνισμού, φορώντας τα εθνικά μας χρώματα.
Δυστυχώς, η μοίρα, και η γριά που παραβίασε το στοπ, του στέρησε την ευκαιρία να μας εκπροσωπήσει και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το ερχόμενο καλοκαίρι. Όμως, Μάνο, εμείς οι συναθλητές και φίλοι σου θα είμαστε εκεί να αγωνιστούμε και να κερδίσουμε προς τιμήν σου. Το αξίζεις, για όσα μας έμαθες, για όσα μας ενέπνευσες και για όσα έχεις προσφέρει στο άθλημά μας.
Σήμερα, φίλοι μου, θρηνούμε. Θρηνούμε αλλά δεν ξεχνάμε. Νιώθω τεράστια συγκίνηση, να τρέμω που το λέω, που σε ένδειξη αναγνώρισης της ζωής και του έργου αυτού του σπουδαίου άντρα, η παγκόσμια ομοσπονδία paper toss αποφάσισε να δώσει το όνομα του Μάνου στην τεχνική «κουτάλα» για τις κοντινές βολές, και να καθιερώσει την υποτροφία «Μάνος ο πρωταθλητής» για να στηρίξει φερέλπιδες νεαρούς στην ακαδημαϊκή πορεία τους.
Κλείνοντας θα ήθελα να αρπάξω την ευκαιρία και να στείλω ένα μήνυμα σε όλους τους νεαρούς paper tossers εκεί έξω: Συνεχίστε να αγωνίζεστε με πάθος! Μη σταματάτε λεπτό να τσαλακώνετε και να πετάτε χαρτάκια σε κάδους. Εμπρός, στον δρόμο που χάραξε ο Μάνος!
Αθάνατος!
***
Η Γεωργία Κόκκινου (1981) σπούδασε Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Αθήνα, Χρηματοοικονομικά στο Λονδίνο και Μετάφραση στην Αθήνα. Ασχολείται επαγγελματικά με την ψηφιακή κειμενογραφία και τη μετάφραση.
Γράφει διηγήματα. Την απασχολούν οι πιο μαύρες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης και του τέλους της, τις οποίες προσεγγίζει με χιούμορ αλλά και παιγνιώδη τρόπο.
Την ενδιαφέρει να εξερευνά το απρόσμενο στη γραφή και να μοιράζεται με τους αναγνώστες την ελευθερία που νιώθει κι η ίδια ως αναγνώστρια.