Από τη γραφή στη ζωή

Γράφει η Άννα Γρίβα


Στην πρόσφατα εκδοθείσα νουβέλα της Κλαίτης Σωτηριάδου ακολουθούμε τα διαφορετικά νήματα των αφηγήσεων που ξετυλίγονται στο πλαίσιο ενός εργαστηρίου δημιουργικής γραφής. Οι «μαθητές» καταθέτουν τις συγγραφικές δοκιμές τους και μέσα από αυτές στην πραγματικότητα μιλούν για τις εμπειρίες, τις επιθυμίες, τα τραύματα και τα όνειρα, που εκκινούν, με τρόπο φανερό ή λανθάνοντα, από ένα προσωπικό σύμπαν και εκτείνονται στο κοινό βίωμα.

Έτσι, η γραφή μεταμορφώνεται σε έναν τρόπο «μοιράσματος» και βαθύτερης κατανόησης των συμβάντων. Οι συναντήσεις που έχουν ως σκοπό την ανάγνωση και επεξεργασία των γραπτών αποκτούν με διάσταση πολλαπλή: η γραφή είναι συγχρόνως ατομική και συλλογική, η πραγματικότητα και η φαντασία συνυπάρχουν αξεδιάλυτα, η λογοτεχνία συμπληρώνει, ανατρέπει, «διορθώνει» την ίδια τη ζωή. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η νουβέλα της Σωτηριάδου μπορεί να αναγνωσθεί ως μια αλληγορία για τη φύση της λογοτεχνίας και της τέχνης γενικότερα: η γλώσσα αποκαλύπτεται ως ένα σύστημα οργάνωσης των εσωτερικών και εξωτερικών καταστάσεων που οδηγεί το άτομο στην πιο ολοκληρωμένη βίωση του εαυτού του και του κόσμου.

Πέρα από το γεγονός ότι οι επιμέρους ιστορίες που αναπτύσσονται στη νουβέλα έχουν ένα ιδιάζον ενδιαφέρον, διαβάζονται ευχάριστα και δεν φλυαρούν, το βιβλίο μάς δίνει την ευκαιρία  να στοχαστούμε για την αναγκαιότητα της δημιουργίας μια «κοινής αφήγησης», που θα μας βγάλει από τα όρια της ατομικότητας και θα μας συνδέσει με τον άλλο άνθρωπο. Σε παλιότερες εποχές ήταν οι θρύλοι και οι μυθολογίες που έκαναν τους ανθρώπους να «θεραπεύονται» και να κατανοούν τη συλλογική τους πορεία και μοίρα. Στη δική μας εποχή, στην οποία ένας τέτοιος τρόπος ζωής και κοινωνικής συγκρότησης έχει πάψει, η συγγραφέας θέτει ένα κρίσιμο ερώτημα: μπορούμε να υπάρξουμε ξανά μαζί; Μπορούμε δηλαδή να αφηγηθούμε μαζί, να πλάσουμε λέξη προς λέξη την ιστορία εκείνη που θα μας θέσει ξανά δίπλα στον άλλο άνθρωπο και στην ουσία του εαυτού μας;

Κλαίτη Σωτηριάδου, Μαθήματα δημιουργικής γραφής, Μελάνι, 2021