Γεννήθηκα πριν τρεις μέρες. Θα πεθάνω σε επτά, μπορεί και σε δέκα. Δεν έχει και τόσο σημασία, το γνωρίζω από την στιγμή που γεννήθηκα. Έχει φροντίσει ο Μέγας Συντονιστής να το γνωρίζω, και δεν με στενοχωρεί. Σημασία έχει η αποστολή.
Να συστηθώ όμως, με λένε Salvofly, και ανήκω στο είδος της μύγας Musca domestica Linnaeus, γένος αρσενικό. Θα ήμουν άλλη μια συνηθισμένη σπιτική μύγα, να τυχοδιωκτώ από σκουπίδια σε αποφάγια και από θολά τζάμια σε σκονισμένες γωνίες, αν ο Μέγας Συντονιστής δεν μου είχε επιφυλάξει την τιμή να μου προσδώσει έναν άλλο ρόλο. Έναν ρόλο ενάρετο και συνάμα απαιτητικό. Με τη γέννηση μου, με ενέταξε σε μία από τις πολλές ομάδες ειδικών αποστολών που έχει δημιουργήσει, επιφορτισμένες με την παρακολούθηση και καταγραφή κάθε είδους ανθρώπινων σχέσεων και αντιδράσεων σε πραγματικό χρόνο, ώστε ο ίδιος να παρεμβαίνει, όποτε το θεωρεί σωστό και σκόπιμο.
Από ότι έχω καταλάβει σε αυτές τις τρεις μέρες εξορμήσεων, ο απώτερος στόχος του Συντονιστή είναι η διατήρηση μιας κάποιας ισορροπίας σε αυτό τον πλανήτη. Τώρα εάν αυτό επιτυγχάνεται, δεν είμαι εγώ αυτός που θα το κρίνω, εγώ απλά καταγράφω, και τα δεδομένα που συλλέγω στο μυαλό μου αποστέλλονται αυτόματα στον Κεντρικό Συλλέκτη. Ο Κεντρικός Συλλέκτης τα στέλνει σε κλάσματα του δευτερολέπτου στον Κεντρικό Αναλυτή και αυτός με την σειρά του στον Μέγα Συντονιστή.
Ο τομέας αρμοδιότητας μου για το χρονικό διάστημα της ζωής μου είναι το κέντρο της Αθήνας και μαζί με τα εκατομμύρια συναδέλφων μου ξεκινάμε από τα χαράματα την περιπλάνηση και την καταγραφή. Σε αυτές τις τρεις μέρες αποστολών ομολογώ ότι έχω εντυπωσιαστεί από τη ζωντάνια αλλά και την αντιφατικότητα των ανθρώπων αυτού του τόπου. Έχω δει πολλά γέλια αλλά και πολλά κλάματα, πολλές φωνές αλλά και αρκετούς ψιθύρους, έχω ακούσει λόγια συμπόνιας και αγάπης, αλλά και φράσεις μίσους και καχυποψίας. Βέβαια δεν έχω και ούτε θα έχω άλλες παραστάσεις από άλλα μέρη για να συγκρίνω, ωστόσο αλλεπάλληλα κύματα συμπάθειας κατακλύζουν ήδη αυτό το τοσοδούλικο κομμάτι του μέσα μου, κάτω από τη ρίζα των δύο ραβδοειδών πτερών μου.
Πολλοί συνάδελφοι μου δεν συμμερίζονται την καλόβουλη οπτική μου για τους ανθρώπους. Δεν τους συμπαθούν ιδιαιτέρως, αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να φέρουν καθημερινά εις πέρας την αποστολή τους. Στις μεγάλες συναθροίσεις κάδων απορριμμάτων του κέντρου, οι οποίες αποτελούν για εμάς κομβικά τοπόσημα για διάλειμμα και ανταλλαγή κουτσομπολιών, ακούω να μου λένε ότι οι άνθρωποι συνήθως τους φέρονται εχθρικά και τους διώχνουν όταν τους πλησιάζουν για καταγραφή, είτε απλά για λίγη παρέα. Κρίμα που οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι η επιβίωση και η εξέλιξη τους βασίζεται εν πολλοίς σε αυτά τα ενοχλητικά βουίσματα.
Οι χθεσινοβραδινοί μου οικοδεσπότες, μου φέρθηκαν σαν να το γνώριζαν πάντως. Τουλάχιστον υποσυνείδητα, που είναι και το πιο σημαντικό. Με το που μπήκα στο σπίτι τους χθες βράδυ για διανυκτέρευση, με φίλεψαν αμέσως νόστιμο τόνο κονσέρβας με πουρέ, ενώ για επιδόρπιο μου άφησαν ένα ολόκληρο ψίχουλο από σοκολάτα. Δεν με ενόχλησαν ούτε όταν με πήρε ο ύπνος κάτω από την χαρτοπετσέτα στο τραπέζι. Το σπίτι είναι πολύ μικρό και λιτό, ελάχιστα έπιπλα και φθαρμένα, ενώ οι τοίχοι υποθέτω έχουν δει και καλύτερες μέρες. Ωστόσο, για τους οικοδεσπότες μου, ένα λιγνό νεαρό μελαμψό ζευγάρι, αυτά φαίνεται να είναι παραπάνω από αρκετά. Κατά τη διάρκεια του δείπνου μας, δεν σταμάτησαν να γελάνε, να αγγίζονται και να ανταλλάσσουν εγκάρδια βλέμματα, τα περισσότερα από τα οποία νομίζω οφείλονταν στα χαχανίσματα της σγουρομάλλικης πιτσιρίκας στο καροτσάκι δίπλα στο τραπέζι, που με τις αεικίνητες πατουσίτσες της στον αέρα, προσπαθούσε να τους τραβήξει συνέχεια την προσοχή. Και το κατάφερνε.
Ξημερώνει, και ήρθε η ώρα δυστυχώς να αφήσω τους νέους μου φίλους. Το μισάνοιχτο παράθυρο με περιμένει για να συνεχίσω και σήμερα την αποστολή μου, περιπλάνηση και καταγραφή. Το κέντρο της πόλης έχει ήδη αρχίσει να αναπτύσσει παθητικά τους γοργούς του ρυθμούς. Ο Μέγας Συντονιστής έχει πατήσει το κουμπί και η μουσική των δρόμων φθάνει σταδιακά στην κορύφωση. Κόρνες, εξατμίσεις και φρεναρίσματα συνδυάζονται σε ποικίλες οκτάβες με φωνές, ποδοβολητά και ήχους κινητών τηλεφώνων. Μια αστική μελωδία δυσαρμονική και φάλτσα, όμως για κάποιο λόγο ελκυστική.
Ο αέρας σήμερα είναι καλύτερος από χθες. Στη χθεσινή μου αποστολή υπήρξαν στιγμές που δεν μπορούσα να αναπνεύσω από το καυσαέριο, αλλά το φρέσκο πρωινό αεράκι έχει βελτιώσει σημαντικά τις συνθήκες πτήσης μου. Προσπερνώ κάθετα μια διπλή σειρά στάσιμων αυτοκινήτων, οι οδηγοί των οποίων φαίνεται να τα έχουν βάλει με έναν κατακόρυφο σιδερένιο στύλο που έχει πεισμώσει να τους ειρωνεύεται με κόκκινο χαμόγελο. Την προσοχή μου έχουν τραβήξει δύο άνθρωποι, ένας άνδρας και μια γυναίκα, στον τρίτο όροφο ενός γκρίζου γυάλινου κτιρίου, στέκονται όρθιοι και η στάση του σώματος τους προδίδει ένταση. Ένα διαφορετικό είδος έντασης για τον καθένα. Προσγειώνομαι στην σιδερένια κόγχη του ανοικτού παραθύρου και καταγράφω. Ο άνδρας φοράει κουστούμι, χρυσό ρολόι, μεταξωτή γραβάτα και στέκεται πίσω από ένα μεγάλο γραφείο, με τρεις οθόνες και πολλαπλούς φακέλους πάνω σε αυτό. Ο λόγος του σε υψηλούς τόνους και κοφτός, ενώ οι λέξεις που βγαίνουν από το στόμα του δείχνουν να μεταφέρουν θυμό και προσβολές. Οι λέξεις του άνδρα καταλήγουν στα αυτιά της γυναίκας που στέκεται στην μέση του δωματίου, και μεταφράζονται αυτόματα σε σκυφτούς ώμους, χαμηλωμένο βλέμμα και ίχνη δακρύων τα οποία τελειώνουν την σύντομη πορεία τους στο μονόχρωμο πολυφορεμένο μπλουζάκι της. Η μουσική των δρόμων δεν μου επέτρεψε να καταγράψω όλη την συνομιλία, ευτυχώς που σε κάθε αποστολή μου, ότι βλέπω και ότι ακούω μεταδίδεται αυτόματα στον Κεντρικό Συλλέκτη, όπου γίνεται και η συνένωση των νοημάτων. Ωστόσο, ορισμένες φράσεις που κατάφερα να συγκρατήσω είχαν να κάνουν με αριθμούς που είχαν πέσει, με την κερδοφορία της εταιρείας, με απόλυση, με πολύ δουλειά που δεν προλαβαίνει και με τη γυναίκα που ζει μόνη της με δύο παιδιά. Δεν είναι η θέση μου να κρίνω, το ξέρω, αλλά κάτι μου λέει ότι ίσως εδώ χρειάζεται να παρέμβει ο Μέγας Συντονιστής.
Έμεινα για λίγο ακόμα στις σκέψεις μου, ώσπου ξαφνικά ο δροσερός αέρας αντικαταστάθηκε από πυκνούς καπνούς που έκαναν τα χιλιάδες ομματίδια μου να τσούξουν και να δακρύσουν. Αν ήμουν μια συνηθισμένη μύγα η αναμενόμενη αντίδραση μου θα ήταν να απομακρυνθώ, αυτό όμως δεν συνηθίζεται στα μέλη των ομάδων ειδικών αποστολών. Το χρέος μου ήταν να πλησιάσω, να εισβάλω και να καταγράψω, έστω και σε μια τέτοια ασφυκτική κατάσταση. Και ένιωσα πολύ περήφανος όταν είδα ότι το παράδειγμα μου το ακολούθησαν εκατοντάδες ακόμα συνάδελφοι μου. Σημασία έχει η αποστολή.
Στο τέλος του δρόμου, στα όρια μιας μικρής πλατείας εντόπισα παρατεταγμένες δύο ομάδες ανθρώπων. Η μία ομάδα φαινόταν να προασπίζεται τα όρια της πλατείας και αποτελούταν από νεαρούς κυρίως ανθρώπους, οι οποίοι παρά τη ζεστή σε γενικές γραμμές ημέρα, φορούσαν κουκούλες και μαντήλια στα πρόσωπα τους. Έδειχναν ξαναμμένοι, ιδιαίτερα θυμωμένοι και πέταγαν προς την άλλη ομάδα πέτρες και πυρόφεγγα μπουκάλια. Η απέναντι ομάδα, παρατήρησα ότι είχε μια περισσότερο ομοιογενή αμφίεση. Μάλιστα, είχανε επιλέξει να φορέσουν την ίδια μέρα τα ίδια πράγματα, λευκά κράνη στο κεφάλι, χακί ρούχα, ενώ κρατάγανε όλοι τους ασπίδες και μαύρα ραβδιά. Πετάγανε και αυτοί με την σειρά τους αντικείμενα που θύμιζαν μεταλλικές πυγολαμπίδες, υπεύθυνες για αυτούς τους πολύχρωμους αποπνικτικούς καπνούς. Δεν πρόλαβα να δω ποια ομάδα άρχισε αυτή την ιδιότυπη ανταλλαγή δώρων, και ούτε κατάφερα να καταλάβω τί προξένησε αυτή την σθεναρή διαφωνία τους. Υποθέτω ότι ο Μέγας Συντονιστής θα ξέρει. Όποιος και να ήταν ο λόγος, οφείλω να ομολογήσω ότι αυτή η διαφωνία διατάραξε δυσάρεστα την αστική μελωδία της ημέρας.
Δεν μπορούσα να καθίσω παραπάνω, ένιωσα ότι δεν άντεχα άλλο, έπρεπε να ξεφύγω και η μυρωδιά από φρέσκο κρεατάκι που εντόπισα λίγες δεκάδες μέτρα πιο κάτω ήταν η καλύτερη αφορμή. Ακολούθησα πιστά την πηγή της μυρωδιάς και διαπίστωσα ότι προέρχεται από ένα πιάτο που κρατούσε μια ηλικιωμένη γυναίκα. Η γυναίκα αυτή περπατούσε με αργό και σταθερό βήμα, ήταν απλά ντυμένη, είχε λευκά μαλλιά πιασμένα σε έναν πεπειραμένο κόμπο, τα οποία κατέληγαν ομαλά στο ρυτιδιασμένο αλλά ευγενικό πρόσωπο της. Το χθεσινοβραδινό μου δείπνο αποτελούσε ήδη μακρινή ανάμνηση, η περιπλάνηση με είχε εξουθενώσει, πεινούσα αρκετά, όμως οι απανωτές απόπειρες εισόδου στο πιάτο αποκρούονταν αποτελεσματικά από ένα σφιχτό ασημένιο περίβλημα. Οπότε αποφάσισα να την ακολουθήσω. Μετά από λίγο στρίψαμε σε μια σκοτεινή, παραμελημένη στοά. Εκεί μας περίμενε ένας άνδρας ξαπλωμένος σε μια κουβέρτα. Ο άνδρας πρέπει να είχε την ίδια ηλικία με τη γυναίκα, τα ρούχα του ήταν παλιά και βρώμικα, η μακριά του γενειάδα όμως δεν μπορούσε να κρύψει την ίδια ευγένεια στα μάτια του, που είχε και η γυναίκα. Μόλις μας είδε μας προσέφερε ένα μεγάλο χαμόγελο, τον άκουσα να μας καλωσορίζει στο σπιτικό του και να υποδέχεται με ειλικρινή ευγνωμοσύνη το πιάτο της γυναίκας. Αυτή ανταπέδωσε με ένα διακριτικό νεύμα και τον διαβεβαίωσε ότι αύριο ήταν η μέρα που θα του έφερνε το αγαπημένο του φαγητό. Δεν είναι ο ρόλος μου να κρίνω, εγώ απλά βλέπω και αναμεταδίδω, ένιωσα εντούτοις έναν τόνο αισιοδοξίας να προστίθεται στους ρυθμούς της πόλης.
Βγαίνοντας από την στοά, χορτασμένος από την μεγάλη μερίδα που μου άφησε ο συμπαθής συνδαιτυμόνας, συνέχισα την αποστολή μου. Αφού προσπέρασα ένα ανεπιτυχές παζάρι μεταξύ ενός πλανόδιου πωλητή και ενός υποψήφιου αγοραστή για ένα ταλαιπωρημένο πορτατίφ, η προσοχή μου έπεσε σε ένα φωτεινό δωμάτιο γεμάτο ανθρώπους. Δεν είχε τύχει να συναντήσω ανάλογη συμμάζωξη μέσα στην ημέρα, οπότε η πλάτη μιας κόκκινης καρέκλας δίπλα στο παράθυρο μου φάνηκε ιδανικό σημείο για τη βάση της παρατήρησης μου. Το σχετικά μικρό μέγεθος του δωματίου δεν έδειχνε να πτοεί την ενεργοποίηση των επισκεπτών του. Οι περισσότεροι άνθρωποι γράφουν σε τετράδια, κάποιοι παράλληλα κρυφοχαμογελούν, άλλοι είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένοι και μαζεμένοι. Δείχνουν να νιώθουν γεμάτοι, πολλά τα βλέμματα απορίας στα μάτια τους, αλλά φαίνεται να εμπεριέχουν και ισχυρές ακτίνες έξαψης. Δεν είναι στην αποστολή μου να κρίνω, το ξέρω, νιώθω όμως μια αγαλλίαση σε αυτό το τοσοδούλικο μέσα μου και πρέπει να το πω. Μια αρμονία δημιουργικότητας διαχέεται σε αυτό το δωμάτιο, η αστική μελωδία γλυκαίνει. Μάλλον δεν χρειάζεται να παρέμβει εδώ ο Μέγας Συντονιστής.
* * * * * *
Ο Σωτήρης Παυλέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι διδάκτωρ αστικής ανάπτυξης και εργάζεται ως senior manager στον ιδιωτικό τομέα. Διερευνά τη δημιουργική γραφή σε πείσμα της τεχνοκρατικής καθημερινότητας. Οι συγγραφικές του ανησυχίες αντλούνται κυρίως από την παρατήρηση της ζωής των ανθρώπων στην πόλη. Διήγημα του διακρίθηκε πρόσφατα σε πανελλήνιο λογοτεχνικό διαγωνισμό.