Ένα χρόνος! Να ένας ολόκληρος χρόνος που μένω άγρυπνος κάθε νύχτα ως την αυγή. Περνώ τη νύχτα κοντά στο τραπέζι μου, στην πολυθρόνα μου, χωρίς να κάνω τίποτα. Δε διαβάζω, δε σκέφτομαι. Αφήνω να περνούν ελεύθερα οι σκέψεις από το κεφάλι μου. Και βλέπω κάθε νύχτα ένα ολόκληρο σπαρματσέτο να λιώνει.
Κάθισα λοιπόν εκείνη τη νύχτα όπως και τις άλλες, κοντά στο τραπέζι, ήσυχα. Έβγαλα το περίστροφο και το απόθεσα μπροστά μου. Θυμάμαι πως αποθέτοντάς το, ρώτησα τον εαυτό μου: «Είναι λοιπόν βέβαιο;». Κι αμέσως του απάντησα: «Ναι, απολύτως βέβαιο». Δηλαδή: θα πετάξω τα μυαλά μου στον αέρα, θα σκοτωθώ χωρίς άλλο αυτή τη νύχτα. Μα πόση ώρα θα μείνω έτσι μπροστά στο τραπέζι μου περιμένοντας την τελευταία στιγμή; Να τι δεν ήξερα.
Και βέβαια, θα σκοτωνόμουν αμέσως αν δεν έμπαινε στη μέση εκείνο το κοριτσάκι.
Όλα μου ήταν αδιάφορα, μάλιστα. Μα ξέρετε, παρά την αδιαφορία μου δεν ήμουν αναίσθητος. Μπορούσα να αισθανθώ τον πόνο, ένα τραύμα θα μ’ έκανε να υποφέρω όπως κι ένα ηθικό χτύπημα: επίσης μπορούσα να λυπηθώ τον άλλο όπως τον καιρό που δεν μου ήταν ακόμα όλα αδιάφορα. Τι λύπη δεν είχα αισθανθεί μια στιγμή πιο πριν! Και τι χαρά που θα ‘παιρνα βοηθώντας εκείνο το παιδί. Και γιατί δεν το ‘κανα; Από κάποια «σκέψη». Την ώρα που το κοριτσάκι με τραβούσε από το μανίκι, είπα μέσα μου πως, αν πραγματικά ήμουν αποφασισμένος να δώσω τέλος στη ζωή μου εκείνη τη νύχτα, όλα, πιότερο παρά ποτέ, μου ήταν τώρα αδιάφορα. Μα γιατί κατάλαβα τότε ότι, ασφαλώς δε μου ήταν όλα αδιάφορα; Επειδή λυπόμουνα; Λυπόμουνα πολύ το κοριτσάκι τόσο που υπέφερα παράξενα, πράγμα που δεν ταίριαζε στη κατάστασή μου. Ο πόνος αυτός με κυνηγούσε ως το δωμάτιό μου, υπέφερα ακόμη και τη στιγμή, έβαλα το περίστροφο πάνω στο τραπέζι, κι αυτό με φούρκιζε!…Είχα καιρό να φουρκιστώ τόσο! Οι συλλογισμοί στο μυαλό μου όλο και έρχονταν ο ένας πίσω από τον άλλο!…Έβλεπα καθαρά πως μια και ήμουν άνθρωπος, δεν ήμουν ακόμα μηδενικό, και αφού δεν ήμουν ακόμα μηδενικό, ζούσα και συνεπώς, μπορούσα να υποφέρω, να θυμώνω, να ντρέπομαι για τις πράξεις μου.
[Σελ.19,20]
Μετάφραση: Γεώργιος Σημηριώτης
Φιόντορ Ντοστογιέφσκι - Τ’ όνειρο ενός γελοίου – Εκδόσεις Κοροντζή, 2007