[ΠΡΩΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ] (σελ: 100)
22 Μάρτη
Στή Νορβηγία τό Ἐργατικό Κόμμα βρίσκεται στήν ἐξουσία ἀπό πολλές μέρες. Αὐτό θά φέρει μικρή ἀλλαγή στήν πορεία τῆς εὐρωπαϊκῆς ἱστορίας. Μά στήν πορεία τῆς ζωῆς μου… Ὃπως καί νά’ ναι, παρουσιάζεται τό ζήτημα μιᾶς βίζας. Τό 1917 περάσαμε ἁπλῶς καί μόνο ἀπό τή Νορβηγία, στό δρόμο μας ἀπό τη Νέα Υόρκη γιά τήν Πετρούπολη καί δέν ἒχω συγκρατήσει καμιά ανάμνηση ἀπό τή χώρα. Θυμᾶμαι καλύτερα τόν Ἲψεν. Στά νιάτα μου ἒγραψα γι’ αὐτόν.
[ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ] (σελ: 173)
8 Μάη
Μήνυμα ἀπό τή Μόσχα μέσῳ Παρισιοῦ: “Βέβαια, πρέπει νά’ χετε πάρει γράμματα ἀναφορικά μέ τίς μικρές δυσκολίες τους”. “
” Ὅπως φαίνεται, αὐτό ἀναφέρεται στόν Σεριόζα (καί στή συντρόφισσά του) . Μά δέν ὑπάρχουν γράμματα ͘ ἢ μᾶλλον τό γράμμα πρέπει να χάθηκε στή μεταφορά, ὃπως τά περισσότερα γράμματά μας, ἀκόμα καί τά πιό ἀθῶα. Τί νά σημαίνει “μικρές” δυσκολίες; Σέ ποιό βαθμό εἶναι “μικρές”; Καμιά εἲδηση ἀπό τον ἲδιο τόν Σεριόζα…
Τά γερατειά εἶναι τό πιό ἀπροσδόκητο πράγμα γιά τόν ἂνθρωπο.
[ΤΡΙΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ] (σελ. 226)
29 Ιούνη
Στήν Aftenposten* ὐπάρχει μιά μακροσκελής ἐπιστολή ἀπό κάποιον νομικό: ” Ὁ Τρότσκι ποτέ δέν παραιτήθηκε ἀπό τήν πολιτική του δράση (ἀναφέρεται ἰδιαίτερα τό γράμμα μου στούς φοιτητές τοῦ Ἐδιμβούργου ). Πέρα ἀπ’ αυτό, ἒχει δυό γραμματεῖς. Τί σχεδιάζουν νά κάνουν ἂν ἀρρωστήσει; ” Ὁ ἲδιος ἀναφέρει καί τήν ἒκθεση του Σέφλο ὃτι ὁ Τ. δέν εἶναι “τσακισμένος”, “μένει ἀυτό που ἦταν” κλπ. Ὁλοφάνερα δέν μπορεῖ κανείς νά ξεχαστεῖ ἀκόμα κι ἐδῶ.
Προσπαθῶ νά ξεπεράσω τήν ἀρρώστια μου μέ “ἀργή ἀσιτία” . Ζῶ στή σκιά, δέν διαβάζω σχεδόν τίποτα, δεν σκέφτομαι σχεδόν τίποτα.
*Aftenposten, συντηρητική ἐφημερίδα του Ὃσλο.
Ημερολόγιο της εξορίας 1935. Διαθήκη 1940 - Λέων Τρότσκι - Εκδόσεις Άγρα, 2015
Μετάφραση:Μιχάλης Λίλλης